کاخ گلستان به معنای کاخ گل ها است و محل اقامت سلطنتی سلسله قاجار بود که در قرن نوزدهم بر ایران حکومت می کرد. در میان اکثر آثار معماری ایرانی یاد شده، عناصر مشترکی وجود دارد که در ادامه به معرفی آن ها پرداخته شده است. معماری خانه های ایرانی در گذشته بسیار شگفت آور است. در گذشته کوبههایی بر روی درها نصب میشد که در سادهترین شکل کارکرد آنها اطلاعرسانی بود. در هیچ دورهای قبل و بعد از آنها نمیتوان بناهایی یافت که تمایزات و ویژگیهای منحصر به فرد متعددی به آن اندازه داشته باشند. هزاران سال قبل از اختراع اولین پمپ آب، متخصصان کشاورزی ایرانی قنات را بر اساس قوانین هیدرولیکی طراحی کردند.
مقرنس ها می توانند کاملاً تزیینی باشند و یا اینکه به عنوان سازه های باربر عمل کنند. با این حال هر چه قدر هم که آسمان خراشها در شهرها قد علم کنند و ساختمانهای مدرن شهری پا به عرصهی وجود بگذارند؛ باز هم نمیتوانند ذرهای از چشمنوازی معماری در خانه های مسکونی بکاهند. اما در عین حال بر اساس ترکیبی از اجزا مختلف بر حسب عملکرد، ابعاد و مصالحشان شخصیت خاص خود را دارد. بنای مسجد جامع اصفهان گنجینهای از تاریخ معماری و شواهدی از هنرهای تزئینی وابسته به معماری در دورههای مختلف میباشد و به عنوان پربهاترین میراث معماری کشور ارزش حفظ و نگهداری را دارد. وظیفه مهندس معمار، طراحی بنای ساختمان مسکونی با تمرکز بر شکل و کارکرد آن و سپس حل مشکلات مربوط به طراحی است، چرا که در بنایی مانند ساختمان مسکونی هم ظاهر و نما باید به مذاق مهمانان خوش بیاید و هم کارکرد بنا، مطابق با انتظاراتشان باشد. نام این ساختمان اصلی از معماری باروک جدید الهام گرفته از ظاهر آن است که شبیه دو رقصنده است. بلوک بتنی به صورت قطعه قطعه است و با آجر و دیگر مصالح بنایی همسازی دارد و به طراح امکان میدهد تا گزینههای مختلفی برای الگوپذیری و انعطافپذیری داشته باشد.
بنای معروف مسجد جامع اصفهان نمونهای است که استفاده از قوس در سازه بنا را به خوبی نشان میدهد. باید خاطر نشان شد که امکان استفاده از این سیستم برای ساخت سقف بتنی یک بنا وجود دارد. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که بسیاری از کارفرمایان برای این که هزینه پروژه کاهش یابد به دنبال قالب های وافل دست دوم میروند که بعضی از این قالب های دست دوم از رده خارج شده اندکه در این صورت باعث پایان کار ناقصی در سقف شده. اما بهتر است تفاوت سازه بتنی و سازه فلزی را دقیقتر دنبال کنیم، به راستی مهمترین اختلاف این دو سازه چیست؟
باغ ها و حوض های بزرگ با فواره های آب، همواره یکی از ویژگی های اصلی معماری ایرانی در طول زمان بوده است که در مساجد، مدارس و خانه های سنتی ایرانی، با هدف وضو گرفتن و ایجاد زیبایی ساخته می شده اند. یکی از دغدغههای انسان امروز تخریب طبیعت و محصور شدن انسان، میان ساختمان، صنعت و تکنولوژی است. در دنیای امروز که ساختمان سازی های انبوه جزء یکی از درآمدزا ترین صنایع محسوب میشوند. این معنا امروز تغییر یافتهاست. در وهلهی نخست استفاده از یک ریتم منظم جهت کاهش تشدید ناهمگونی بصری سیمای ساختمانهای اطراف شکل گرفت که در المانهای معماری بنا معنایـی تصویـری بـه خـود مـیگیرند و به عبارتی تکرار منظم، توالی، تغییر و حرکت عناصر، ضربآهنگی بصری را بـه وجود مـیآورد. استفاده از گنبد در سازه های ساختمان ها در اصفهان شایع شد و به دهها گنبد رسید و شکل آبی مشخص بر خط افق شهر غالب شد. از این رو، رهایی از الگوهای متداول و بهره گیری از نقوش هنری، بافتهای متنوع و خلاقانه و ترکیب آنها با رنگهای گوناگون میتواند جذابیت قابل توجهی به محیط های مسکونی ببخشید و از یک نواختی آنها بکاهد.
راهی را پیدا کنید تا این عیب را برجسته کنید. گنبدها در دوره ی ساسانیان دارای اهمیت زیادی در معماری بودند و در دوره های مختلف تاریخی نیز تکامل پیدا کردند تا این که در دوره صفویه، آخرین نسل گنبد های ایرانی با نمایی پیازی شکل و کاشی کاری های شگفت انگیز، جذابیت فوق العاده ای پیدا نمودند. اما باید این واقعیت را نیز قبول کرد که برای سدهها معماری اسلامی بر آن غلبه پیدا کرده بود. این در حالی است که به گفته عضو هیاتمدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، سهم غیرقابل قبول مهندسان در اداره نهادهای تخصصی همچون شوراهای اسلامی شهر بهعنوان چالش چهارم منجر به بروز مشکلات عدیده در حرفه مهندسی و بهخصوص مسائل و معضلات موجود در شهرسازی شده است. رعایت مسائل فنی موجب ایجاد تعادل دمایی در هر فصل و بهره گیری کافی از نور خورشید می شود. طبق آنچه در مجله معمارنامه آمده است، معماران ایرانی در ساخت این عناصر چنان مهارتی داشتند که نمی گذاشتند موجب سنگینی سقف شود و به پایه بنا فشاری وارد آورد. گنبدها بهواسطه شکل آیرودینامیکی که دارند، موجب پایداری سازهها میشوند. در ایران باستان، گنبد ها جنبه الهی زندگی را نیز تداعی می نمودند زیرا شکل مدور آن ها نشان دهنده ی کمال ابدیت و بهشت بود.
• بتنآرمه برای سازههایی که نگهدارندِ آب مانند مخازن زمینی و سازههای هیدرولیکی هستند کاملاً مناسب است. انواع مجتمع های مسکونی کدام است؟ بازسازی ساختمان های اداری با اهداف متفاوتی صورت می پذیرد که علاوه بر نوسازی و بهسازی ساختمان های فرسوده اداری، مقاصدی همچون تغییر دکوراسیون داخلی و تغییر کاربری را نیز در این ساختمان ها فراهم می آورد. آجر، بلوک سیمانی، فلز، سیمان و شیشه از متداولترین مصالح ساختمانی هستند که به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند، به راحتی در دسترس هستند و هم کاربری مناسبی دارند و نیز امکان یک طراحی زیبا را میسر میکنند. برای تأکید بر فرم تندیسی ساختمان، مصالح بکار رفته در آن ساده نگه داشته شده اند، دیوارها در داخل و خارج بنا به رنگ سفیدرنگ آمیزی شده اند. بنابراین مکان زندگی باید بهگونهای باشد که نور به اندازه کافی به داخل خانه بتابد. امّا در پایین چهارچوب درهای ورودی خانه برآمدگی کوچکی وجود دارد که مرز بین فضای بیرونی و درونی است و به عنوان سدی برای جلوگیری از ورود آب به خانه بوده است.
یکی از قدیمیترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن به زمانی بر میگردد که آن را از گِل درست میکردند. معماری به عنوان یک هنر اجتماعی و همچنین یک علم هنری توصیف شده است. معماری در هر کشوری نشان دهنده نماد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی هر کشور است. ظروف و نیزه های طلایی و نقره ای که اغلب صحنه های شکار را به صورت نقش برجسته و تزئینی نشان می دهند، دارای تقارن های خاصی در خود هستند. همچنین پیکر دالی در زیر صحنه تئاتر دفن شده است! انتخاب مصالح برای نمای ساختمان مسکونی در همان بدو طراحی انجام میگیرد و تصمیمی حیاتی است. در این مسجد کاشی کاری با شیوه معرق انجام شده است و دلیل معروفیت آن ظرافت و دقت در آن است. عناصر معماری ایرانی دلیل تمایز آن از سایر سبک های معماری در جهان است. خطوط و بام های صاف، طراحی فضاهای باز و فاقد پِرتی و پنجره های بزرگ برای بهره گیری بیشتر از نور طبیعی؛ از جمله ویژگی های مینیمالیسم می باشد. در این دوران، شهرهایی از ایران همچون نیشابور، اصفهان و شیراز در زمره ی شهرهای بزرگ جهان اسلام قرار داشتند و مساجد، مدارس، زیارتگاه ها و کاخ های متعدد آن ها، گنجینه ی معماری ایرانی و اسلامی محسوب می شود.
از رنگ نیز میتوان برای ایجاد طرحهایی خلاقانه استفاده کرد. شیشه را میتوان به رنگهای مختلفی مانند سبز، خاکستری و آبی، رنگ آمیزی کرد و با استفاده از ورقههای نازک میتوان گستره وسیعتری از رنگها را برای شیشه خلق کرد. در معماری داخلی ایده ها پاسخگوی مواردی نظیر بهترین مکان قرارگیری آشپزخانه، گردش فضایی، رنگ مورد استفاده در فضا و … کوه ها هم از نظر فیزیکی و هم از نظر نمادین منبع الهام در معماری ایرانی بودند. در دوره ساسانی آثار معماری با نقش برجستههای سنگ تراشیده یا گچبُری تزیین میشدند. نانو پوششهای ساختمان آنتی باکتریال بوده و برای سلامتی انسان بی ضررهستند.همچنین نانو پوششهای سنگ و چوبآنتی باکتریال، مقاوم در برابر آب، هوا، مواد ارگانیکی و غیر ارگانیکی هستند و یکی از پوششهای اصلی صنعت ساختمان به شمار میروند. یکی از مصالحی است که تقریباً در هر پروژه ساختمان سازی استفاده میشود و میتواند به صورت یک دیوار کامل، پنجره یا درب نصب شده در نمای ساختمان باشد.
بام این ساختمان دارای دیوارهای بلندی است که در درون آن فضای سبز زیبایی تعبیه شده است. مردم محوری در معماری ایرانی یعنی رعایت تناسب اندامهای ساختمان، یعنی ساخت اتاق خواب مخصوص استراحت یک نفر، اتاق پذیرایی بزرگ و برای پذیرایی چندین میهمان، بلندی طاقچه جوری که نشسته و ایستاده در دسترس باشد. این فضا برای بازی کودکان و استراحت ساکنین اختصاص یافته است. امروزه ساکنین ساختمان های مسکونی به دنبال فضایی متفاوت و مجهزتر هستند. اما اگر به دنبال لذت بردن از سبک معماری ایران هستید، حتما سری به بناهای قدیمی تر بزنید. المانگرایی در معماری همیشه مور علاقهی معماران خانه سازی است زیرا استفاده از المانهای قدیمی در ساختمان میتواند ذهن بیننده را به مکان و زمان قدیم رهنمون سازد. البته تلفیق این المانها باید بسیار متناسب و همگون باشد تا مفاهیم سنتی را به خوبی منتقل سازد. بگذارید تا ساختمان یا بنا خودش واقعیت را بیان کنید. یکی دیگر از ویژگیهایی که کلیسای سن دنی را حائز اهمیت میکند، تعداد مقبرههای زیادی است که در این مکان مقدس مدفون شدهاند. یکی از مهمترین عناصری که باید در طراحی نمای ساختمان اداری به آن توجه شود، به کار بردن رنگهایی هماهنگ و سنگین در نمای ساختمان است؛ استفاده از مصالح مرغوب در کنار تناسب رنگ که ظاهری در شان هویت و شخصیت یک محیط اداری باشد، بسیار اهمیت دارد.
مجتمع های مسکونی ارتباط با محله و کوچه را از بین میبرد. این سازه ها معمولاً نقش نمادین داشتند و شکل آن ها با موضوع فعالیت نهاد مربوطه ارتباط دارد. پلان ها بر اساس چیدمان متقارن شکل می گیرند که از آن جمله می توان به حیاط ها و تالار های مستطیل شکل اشاره کرد. سردر عبارت است از دروازه های بزرگ و مداخل اصلی ورود به ساختمان ها یا محوطه های ویژه، که در ساختمانهای قدیمی به چشم میخورد. این شگفتی ها بیشتر در زمان سلسله صفوی، زمانی که اصفهان پایتخت پارس بود، پدید آمد. علاقه ی ایرانیان به استفاده از خط به عنوان یک اثر هنری، به دوران پیش از اسلام باز می گردد اما این نقشِ خوشنویسان و تذهیب گران دوران اسلامی است که استفاده از خط در معماری ایرانی را به اوج زیبایی خود می رساند. در معماری سنتی ایرانی مانند مسجدها، مدارس و خانهها از فواره زیباییشناسی میشده است. بهخصوص وقتی میبینیم که مسیر انتقال فشار در برخی ساختمانهای گنبدی شکل را بارز و مشخص میساختهاند و این انتقال فشار از سقف به کنارهها محسوستر میشده است. وقتی پای کار میآییم متوجه میشویم به همین سادگیها هم نیست.
در حالی که لایه داخلی تحمل وزن سازه ی طراحی شده را بر عهده دارد، لایه بیرونی به عنوان یک عنصر تزیینی و هم چنین عایق عمل می کند. پوسته داخلی برای تحمل وزن سازه طراحی میشود. طراحی و اجرای سازه های فولادی به همراه عضوهای مختلف آنها مطابق استانداردهایی نظیر مبحث دهم مقررات ملی ساختمان، مبحث ششم مقررات ملی ساختمان و استاندارد 2800 انجام میشود. فضای مناسب کاری در بوجود آمدن حس رضایت از فضا در کارمندان هنگام انجام امور محوله نقش مهمی ایفا کرده حس تعلق فرد را افزایش میدهد در نتیجه راندمان کاری و تمرکز و به تبع آن سرعت انجام امور سازمانی و اداری که باعث افزایش سوددهی سازمان مربوطه است افزایش مییابد. در آخر مي توان گفت كه اصلي ترين علت گسترش روز افزون سازه هاي فضاكار در جهان، اقتصادي تر بودن اين سيستم ها است.
برای ساخت نماها با این سبک، از مصالحی مانند خشت، آجر و سنگ استفاده میشد. قالبهای پنل را میتوان پیش از نصب با سنگ ریزه پر کرد یا بافت آن را با استفاده از الگوهایی شکل داد. به کار رفتن چهل و شش هزار قطعه سنگ بریده و صیقل داده شده تنها گوشهای از عظمت این شاهکار معمار ایرانی است. معماری ایرانی هر چند با سیاست های داخلی و تهاجم خارجی دچار انحراف از مسیر اصلی خود و تغییر و تحول شده است اما همچنان در عین سادگی ، شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است.از سازه هایی با معماری سنتی ایرانی میتوانیم به چایخانه ها ، خانه های روستایی ، پاویون ها و …
در دوره ساسانیان گنبدها به طور گسترده در بناها متداول شدند و در دورههای بعد، تکامل پیدا کردند. در واقع آن چه که امروزه شاهد آن هستیم را نمی توان معماری ایرانی در نظر گرفت. ایران هم زمان با قرون وسطا در اروپا شاهد ظهور زیباترین عجایب هنر و معماری ایرانی پس از ورود اسلام بوده است. در این بنا شاهد آینه کاری که از هنرهای قدیم ایران در حوزه معماری بوده است، هستیم. از سوی دیگر، تمامی گزینه های زندگی روزانه ی شهری، از جمله عملکردهای خرده فروشی و خدماتی نیز در این مجتمع مسکونی گنجانده شده است. نقش تشویقی اسلام در خوشنویسی، باعث شده تا این هنر در دوره های مختلف، سیر تکاملی و توسعه ی خود را حفظ کند. انعطافپذیری بتن از صاف و هموار مانند شیشه گرفته تا بافت ناصاف و ناهموار را که بیشتر برای پیاده رو استفاده میشود، در بر میگیرد. گزینههای موجود میتواند شامل بلوک نیم لایی شود که نمایی زبر و زمخت دارد و بافت جالبی را شکل میدهد یا نمایی صاف و صیقل داده دارد که برای اضافه کردن پوشش دیگری برای نما مناسب است.
معماری ایرانی از سالهای 1500 تا 1800 ، که به عنوان دوره مدرن اولیه شناخته می شود، دارای عناصر معماری کاملاً متمایز مانند قوس های نوک تیز ، استالاکتیت های مجسمه ای ، معروف به “مقرنس” و گنبدهای پیازی با تزئینات گل است. در ادامه، نمای زاویه دار به صورت خط های عمودی تقسیم شده است تا با نمایی پویا مواجه شویم.یکی دیگر از مزایای استفاده از نمای زیگزاگی در این پروژه این است که شکل کلی ساختمان، کوچک تر دیده می شود! در معماری ایرانی از فرم های خاصی مانند: دایره و مربع به وفور استفاده می شود. با توجه به فعالیتی که هر سازمان موسسه دارد کسانی که در کارهای عمران هستند می توانند به صورت مستقیم و غیرمستقیم در مراکز مختلف مشغول به کار شوند که از جمله این موارد که این افراد میتوانند آنجا جذب بازار کار شوند و فعالیت کنند می توان به این موارد اشاره کرد : وزارت خانه های آموزش وپرورش، کشاورزی، فرهنگ و آموزش عالی،بانکها و طرح محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا. به کار گیری مقرنس ها به عنوان یکی از عناصر معماری ایرانی موجب شد، ایرانیان در حوزه هنر کاشی کاری بناها نیز آثار چشم نوازی را خلق کنند.